حمایت كیفری محجورین در حقوق

محجورین در حقوق

در این مقاله قصد داریم تمامی مصادیق حمایت كیفری محجورین در حقوق را خدمت شما عزیزان در 93 صفحه ارائه دهیم . دقت داشته باشید که این نوشته تماما همراه با منابع لاتین و فارسی بوده است. امید است که شما عزیزان را در راستای ارتقای علمی کمک رسانده باشیم .

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                           صفحه

مبحث دوم : محجور …………………………………………………………………………………………………………………………

گفتار اول : مفهوم حقوقی حجر…………………………………………………………………………………………………………

گفتار دوم : اشخاص محجور …………………………………………………………………………………………………………….

بند اول : اطفال ………………………………………………………………………………………………………………………………….

بند دوم : مجانین………………………………………………………………………………………………………………………………..

بند سوم : اشخاص غیر رشید ……………………………………………………………………………………………………………

گفتار سوم : آثار مترتب بر حجر در حقوق کیفری ایران…………………………………………………………………….

بند اول: فقدان مسئوليت كيفري ………………………………………………………………………………………………………..

بند دوم : حمایت کیفری…………………………………………………………………………………………………………………….

فصل دوم : مبانی حمایت کیفری از محجورین ……………………………………………………………..  

مبحث اول : مبانی نظری حمایت کیفری از محجورین ……………………………………………………………………..

گفتار اول : آسیب پذیری محجورین ………………………………………………………………………………………………….

گفتار دوم : مبنای حقوق بشری………………………………………………………………………………………………………….

گفتار سوم : مبنای ارزشی…………………………………………………………………………………………………………………..

گفتار چهارم : مبنای کارکردگرا…………………………………………………………………………………………………………..

مبحث دوم : مبنای قانونی حمایت کیفری از محجورین ……………………………………………………………………

گفتار اول : قوانین ملی ………………………………………………………………………………………………………………………

بند اول : قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب  25/9/1381………………………………………………….

بند دوم : قوانین مجازات……………………………………………………………………………………………………………………

گفتار دوم : اسناد بین المللی………………………………………………………………………………………………………………

بند اول : کنوانسیون حقوق کودک……………………………………………………………………………………………………..

بند دوم : سایر اسناد بین المللی………………………………………………………………………………………………………….

بخش دوم : ابعاد حمایت از محجورین در قوانین کیفری ماهوی……………………………………………………….

فصل اول : حمایت کیفری از تمامیت جسمانی محجورین ……………………………………………….    

مبحث اول : حمایت کیفری در برابر صدمات مادون نفس…………………………………………………………………

گفتار اول : تأدیب و محافظت از اطفال………………………………………………………………………………………………

گفتار دوم : تنبیه اطفال……………………………………………………………………………………………………………………….

گفتار سوم : جنایت بر اطراف ضد اطفال……………………………………………………………………………………………

الف : قلع دندان شیری یا دائمی طفل ………………………………………………………………………………………………..

ب : قطع زبان و ازاله نطق طفل………………………………………………………………………………………………………….

مبحث دوم : حمایت کیفری در برابر صدمات منجر به فوت …………………………………………………………….

گفتار اول : قتل طفل توسط والدین …………………………………………………………………………………………………..

بند اول : قتل طفل توسط مادر ………………………………………………………………………………………………………….

الف : قتل طفل توسط مادر در حقوق ایران و فقه اسلامی………………………………………………………………….

ب : قتل طفل توسط مادر در حقوق خارجی……………………………………………………………………………………..

بند دوم : قتل طفل توسط پدر…………………………………………………………………………………………………………….

الف : دلایل عدم قصاص……………………………………………………………………………………………………………………

ب : میزان مجازات ……………………………………………………………………………………………………………………………

گفتار دوم : قتل طفل توسط غیر والدین……………………………………………………………………………………………..

گفتار سوم : اکراه محجور به قتل………………………………………………………………………………………………………..

فصل دوم : حمایت کیفری از امنیت و اخلاق محجورین …………………………………………………  

مبحث اول : حمایت کیفری از امنیت محجورین ………………………………………………………………………………..

گفتار اول : ربودن و اختفاء اطفال………………………………………………………………………………………………………

بند اول : ربودن و اختفاء طفل تازه تولد یافته…………………………………………………………………………………….

بند دوم : ربودن و اختفاء سایر اطفال………………………………………………………………………………………………….

گفتار دوم : تعرض ، مزاحمت و اهانت به اطفال در اماکن عمومی…………………………………………………….

گفتار سوم : قذف اطفال……………………………………………………………………………………………………………………..

گفتار چهارم : عدم تحویل ، رها کردن و عبور دادن غیر مجاز از مرز…………………………………………………

مبحث دوم : حمایت کیفری از اخلاق محجورین………………………………………………………………………………

گفتار اول : حمایت در برابر تجاوزات جنسی…………………………………………………………………………………….

بند اول : حمایت در برابر تسهیل یا تشویق به فساد اخلاق و شهوت رانی………………………………………..

بند دوم : حمایت در برابر سوء استفاده از اطفال در پورنوگرافی………………………………………………………..

بند سوم : حمایت در برابر سوء استفاده از اطفال در برابر توریسم جنسی………………………………………….

بند چهارم : حمایت از اطفال در برابر جرائم لواط و تقبیل…………………………………………………………………

بند پنجم : حمایت در برابر ازدواج غیر قانونی با اطفال……………………………………………………………………..

گفتار دوم : حمایت در برابر تجاوزات غیر جنسی……………………………………………………………………………..

بند اول : بهره گیری از محجورین جهت تکدی گری ……………………………………………………………………….

بند دوم : سوء استفاده از ضعف نفس ، هوی و هوس و حوایج شخصی محجورین………………………….

بند سوم : نقض حقوق ولادتی اطفال…………………………………………………………………………………………………

الف : عدم اعلام واقعه ولادت اطفال………………………………………………………………………………………………….

ب – عدم اخذ شناسنامه برای طفل……………………………………………………………………………………………………

پ : اعلام خلاف واقع در مورد واقعه ولادت طفل…………………………………………………………………………….

بند چهارم : حمایت از محجورین در برابر سایر جرائم………………………………………………………………………

الف : حمایت در برابر جرائم مرتبط با بهداشت و کار……………………………………………………………………….

ب : حمایت در برابر جرائم مرتبط با مواد مخدر……………………………………………………………………………….

پ : حمایت در برابر جرائم مرتبط با فعالیت سمعی و بصری غیر مجاز…………………………………………….

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………

الف ) منابع فارسی ……………………………………………………………………………………………………………………………

1- کتاب ها………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2- مقالات………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3- پایان نامه ها ………………………………………………………………………………………………………………………………..

4-  پایگاه های اینترنتی……………………………………………………………………………………………………………………..

5- قوانین ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

فقدان مسئولیت کیفری محجورین

از جمله آثار مترتب بر حمایت از محجورین فقدان مسئولیت کیفری مرتکب در صورت ارتکاب جرم می باشد . در مواردی قانونگذار در راستای حمایت از محجورین آنان را از مسئولیت کیفری مبرا می داند و این به همان دلیل ویژگی های خاص و فقدان شرایط و ویژگی های خاص در آنان است . به عنوان مثال مطابق ماده 221 قانون مجازات اسلامی (1370 ) : ” هر گاه دیوانه یا نا بالغی عمداَ کسی را بکشد خطاء محسوب و قصاص نمی شود بلکه باید عاقله آن ها دیه قتل خطا را به ورثه مقتول بدهد .”  مطابق این ماده مجنون و نابالغ که منظور صغیر غیر ممیز می باشند به طور کامل از مسئولیت بری می باشند و حتی در مورد پرداخت دیه نیز مسئولیتی برای آنان نمی توان متصور شد .

البته در مورد مجنون لازم به ذکر است که قاعده ای در فقه اسلامی وجود دارد که در ماده 222 قانون مجازات اسلامی نیز منعکس گردیده و آن عبارت است از : ” فلا قود لمن لا یقاد منه ” یعنی کسی که خودش قصاص نمی شود کشتن او نیز قصاص ندارد .

فقدان مسئولیت کیفری در مورد محجوینی که که اصطلاحاً مورد حجر حمایتی قرار گرفته اند ، مصداق پیدا می کند .

  حمایت کیفری

از دیگر آثار مترتب بر حمایت از محجورین حمایت کیفری از آنان می باشد ، به این صورت که قانونگذاراز متجاوزین به این افراد حمایت بیشتری ، به دلایل گفته شده ای هم چون ضعیف و ناتوان بودن  و آسیب پذیری آن ها ، به عمل آورده است . به عنوان مثال جرایمی که فرد در صورت اعمال آن بر علیه یک فرد بزرگسال و عادی اگر مرتکب شود ، همین جرم را در برابر فرد محجوری مرتکب گردد ، مجازات وی تشدید خواهد شد . یا مواردی که صرفاً اگر در مورد محجورین ارتکاب یابد مورد جرم انگاری قرار گرفته است .

قانونگذار با احصاء و مشخص نمودن این موارد به حمایت کیفری از این اشخاص پرداخته است .

 مبانی حمایت کیفری از محجورین

در این فصل که اختصاص پیدا کرده به مبانی حمایت کیفری از محجورین ، مبنا های حمایت کیفری از این قشر از منظر نظری و قانونی مطابق قوانین موجود در داخل کشور و اسناد بین المللی و همچنین نظریات جرم شناختی و ارزشی و مواردی از این دست در دو مبحث مورد ارزیابی و تحلیل قرار خواهند گرفت .

  مبانی نظری حمایت کیفری از محجورین

از نظر مبانی نظری محجورین به دلایلی از جمله آسیب پذیر بودن و هم چنین مبانی حقوق بشری و ارزشی و مواردی از این دست نیازمند حمایت کیفری از سوی مقنن و در نتیجه جامعه می باشند . در این مبحث این مبنا و تئوری ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت .

 آسیب پذیری محجورین

همان گونه که قبلاً هم به آن اشاره گردید ، مهم ترین دلیل حمایت کیفری از محجورین آسیب پذیری آنان نسبت به دیگر افراد می باشد . محجورین به دلایلی همچون عدم رشد جسمانی ، نقص قوای عقلی و دماغی ، بیشتر از سایر افراد در معرض خطر و آسیب از سوی افراد سود جو و متجاوز می باشند . قانونگذار با وقوف به این موضوع در راستای حمایت از این قشر با وضع قوانینی دست به حمایت از آن ها می زند .

به این صورت که در جای جای قوانین کیفری در قبال جرائم ارتکابی علیه آنان مجازات مرتکب را تشدید و درست در نقطه مقابل یعنی در فرضی که محجوری مرتکب جرمی می شود یا در قبال آن جرم از مسئولیت معاف و یا مجازات بسیار خفیف تری در حق وی اعمال می شود . در فرض اخیر نیز محجور به دلایل گفته شده مورد سوء استفاده افراد فرصت طلب و در حکم ابزار دست آنان قرار می گیرد .

قوانین مجازات

در قانون مجازات اسلامی (1370) مواد بسیاری را به حمایت کیفری از محجورین اختصاص داده است که از جمله آن ها می توان موارد زیر را نام برد :

1- قوانین مربوط به حمایت از محجور در برابر بزه دیدگی ؛ یعنی از محجورین در برابر مرتکبین جرایم علیه آنان حمایت می نماید :

به عنوان مثال مواد 621 و 631 به حمایت از اطفال در برابر ربودن و اختفاء می پردازد ، ماده 633 به مجازات رها کردن طفل می پردازد ،  ماده 646 به حمایت از اطفال در برابر ازدواج غیر قانونی با آنان پرداخته  ، در ماده 59 حدود اختیارات والدین و اولیاء را درتنبیه اطفالمشخص نموده  و هم چنین موادی را در حدود و قصاص به جرایم علیه اطفال اختصاص داده و از جمله آن ها می توان به قتل طفل توسط فرد بالغ و بزرگسال غیر از والدین مربوط می باشد و هم چنین لواط با طفل و قذف طفل از مباحث مربوط به قسمت حدود می باشند . ماده 400 ، 401 و 409 به دیه مخصوص اطفال می پردازد .

2- قوانین مربوط به حمایت از محجور بزهکار ؛ یعنی مواردی که طفل مرتکب جرم می گردد :

از جمله این موارد می توان موردی را که طفل مرتکب قتل می شود ، یا حالتی را که طفل یا مجنونی از سوی فرد بالغی مرتکب جرم سرقت شود و همچنین ماده 596 به مجازات کسانی که از ضعف نفس و هوی و هوس محجورین سوء استفاده می کنند اختصاص یافته است .

 حمایت کیفری از تمامیت جسمانی محجورین

حمایت کیفری از تمامیت جسمانی محجورین شامل حمایت کیفری در برابر صدمات مادون نفس و حمایت کیفری در برابر صدمات منجر به فوت می باشد ، که هر کدام دارای تقسیمات و فروض مختلف می باشند . موارد گفته شده هر کدام از مناظر حقوقی و فقهی در جای خود در دو مبحث و هر مبحث در سه گفتاربررسی خواهند شد .

 حمایت کیفری در برابر صدمات مادون نفس

صدمات مادون نفس عبارتند از صدمات وارد بر فرد به غیر از صدمات منجر به فوت . در این مبحث صدمات مادن نفسی هم چون صدمات وارد بر اطفال ناشی از تنبیه و تأدیب و جنایت بر اطراف که خود حالات مختلفی را در بر می گیرد را شامل می شود .

حمایت کیفری از امنیت و اخلاق محجورین

قانون علاوه بر حمایت از حیات و سلامت جسم اطفال از امنیت و اخلاق وی تیز حمایت می کند . امنیت اطفال می تواند شامل ربودن و اختفاء ، مزاحمت و اهانت ، قذف و هم چنین عدم تحویل ، رها کردن و عبور دادن  غیر مجاز از مرز باشد . حمایت کیفری از اخلاق محجورین در این فصل شامل حمایت در برابر تجاوزات جنسی  و غیر جنسی می باشد که هر کدام در جای خود مورد ارزیابی و تحلیل قرار خواهند گرفت .

حمایت کیفری از امنیت محجورین

همان گونه که قبلاً هم به آن اشاره گردید ، محجورین علی الخصوص اطفال ، به دلیل ناتوانی و عدم آگاهی و شناخت نسبت به محیط افراد خود در مقایسه با دیگر افراد عادی آسیب پذیر ترند . از این رو قانونگذار موظف است تا برای حمایت از این قشر قوانینی را وضع نموده و در مواردی به تشدید مجازات افرادی که مرتکب جرم علیه آنان می شوند مبادرت نمایند .

در قوانین کیفری کشور ما به این مهم توجه شده و جرایم مختص ارتکاب یافته بر ضد اطفال را مورد جرم انگاری قرار داده و در مورد سایر جرایم ، حالتی را که بر علیه اطفال ارتکاب یابد را مورد تشدید قرار داده است .

ربودن و اختفاء طفل تازه تولد یافته

” طفل نوزاد ، طفلی است که تازه متولد شده است . یعنی زمانی که چهره نوزاد به سادگی قابل تمایز با نوزادان دیگر نبوده و قابل جابجایی با طفل دیگر می باشد .” [1]

مطابق ماده 631 قانون مجازات اسلامی (1370)” هر کس طفلی را که تازه متولد شده است بدزدد یا مخفی کند یا او را به جای طفل دیگری یا متعلق به زن دیگری غیر از مادر طفل قلمداد نماید به شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و چنانچه احراز شود که طفل مرده بوده مرتکب به یکصد هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد . ”

حمایت کیفری از اخلاق محجورین

در این مبحث گفتارهایی هم چون حمایت در برابر تجاوزات جنسی ، تسهیل یا تشویق به فساد اخلاق و شهوترانی ، سوء استفاده از طفل در برابر پورنوگرافی ، سوء استفاده در توریسم جنسی ، جرائم لواط و تقبیل ، ازدواج غیر قانونی با اطفال سوء استفاده از ضعف نفس ، هوی و هوس و حوایج شخصی محجورین و بهره گیری جهت تکی گری با عنوان حمایت کیفری از اخلاق محجورین مورد بررسی قرار گرفته اند .

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع و مآخذ

• 1- اباذری فومشی ، منصور ، امور حسبی 1-2 ، نحوه رسیدگی به درخواست تعیین قیم و امین ، قم ، چاپ جعفری ، 1381.
• 2- بخشی ، عبدالله ، تحلیل فقهی – حقوقی قانون امور حسبی و تأثیر آن در رویه قضایی ، تهران ، خرسندی ، چاپ اول 1392.
• 3- ثابت قدم ، خسرو ، ملکی ، محمدعلی ، آموزش مصور حقوق بشر ، تهران ، نشر عابد ، 1379 .
• 3- حاجی تبار فیروز جائی ، حسن ، بزه دیده شناسی حمایتی افتراقی ( مطالعه تطبیقی سیاست جنایی تقنینی ) ، تهران ، جنگل ، جاودانه ، 1391 .
• 4- خویی ، سید ابوالقاسم ، ترجمه مبانی تکمله المنهاج ، جلد اول ، مترجم علیرضا سعید ، تهران ، خرسندی ، چاپ سوم 1391 .
• 5 – رایجیان اصلی ، مهرداد ، بزه دیده شناسی حمایتی ، تهران ، دادگستر ، 1384 .
• 6- زراعت ، عباس ، حقوق جزای اختصاصی 1 ؛ جرایم علیه اشخاص ، تهران ، فکرسازان ، 1384.
• 7- زکوی ، مهدی ، بزه دیدگان خاص در پرتو بزه دیده شناسی حمایتی ، تهران ، مجد ، 1390.
• 8- شمس الدین محمد بن مکی العاملی ( شهید اول ) ، ترجمه حسینی نیک ، سید عباس – احد زاده ، ابوالفضل ، مباحث حقوقی لمعه دمشقیه ، تهران ، مجد ، چاپ دوم
• 9- صادقی ، محمد هادی ، حقوق جزای اختصاصی 1 ، جرایم علیه اشخاص ( صدمات جسمانی ) ، تهران ، نشر میزان ، چاپ هشتم ، 1384 .
• 10-. https://www.magiran.com/
• …
• …