انواع ادعاهای اشخاص ثالث نسبت به اموال و اسناد و دعاوی استرداد مرتبط با آن

ادعاهای اشخاص ثالث

انواع ادعاهای اشخاص ثالث نسبت به اموال و اسناد و دعاوی استرداد مرتبط با آن

فصل اول:کلیات……………….…………………………………………………………………………………….

مبحث اول: اهداف قانون تجارت در تدوین مقررات دعوای استرداد در ورشکستگی……………………………

مبحث دوم: رویه حمایتی قانون تجارت نسبت به اشخاص ثالث در فصل دعوای استرداد اموال……………..

مبحث سوم : موضوع دعوای استرداد اموال در ورشکستگی………………………………………………………………

فصل دوم : انواع ادعاهای اشخاص ثالث نسبت به اموال و دعاوی استرداد مرتبط با آن…………………………………………………………………………………………………………………………..

مبحث اول : تاجر در مقام امین……………………………………………………………………………………………………..

گفتار اول: ماهیت مال موضوع امانت…………………………………………………………………………………………….

گفتار دوم: ماهیت « رابطه حقوقی » موجد امانت …………………………………………………………………………….

گفتار سوم: شرایط پذیرش دعوای استرداد مال موضوع امانت ………………………………………………………….

مبحث دوم : تاجر در مقام حق العمل کار……………………………………………………………………………………….

گفتار اول: حق العمل کار در مقام فروشنده…………………………………………………………………………………….

گفتار دوم: حق العمل کار در مقام خریدار……………………………………………………………………………………..

مبحث سوم: مبنای حقوقی حق استرداد مبیع از تاجر حق­العمل­کار……………………………………………………..

گفتار اول: بررسی انطباق مقررات دعوای استرداد مبیع از تاجر حق­العمل­کار بر خیار تفلیس……………

گفتار دوم: بررسی انطباق مقررات دعوای استرداد مبیع از تاجر حق­العمل­کار بر حق حبس……………

فصل سوم: دعاوی ادعاهای حق بر عین مال متعلق به ورشکسته که برای وی ارسال شده است…………………………………………………………………………………………………………………………………………

مبحث اول: حق استرداد مبیع در صورت ارسال و قبل از وصول آن…………………………………………………..

گفتار اول:  اصل قابلیت استرداد بر مبنای ماده 532 قانون تجارت……………………………………………………..

1-  شرایط استرداد……………………………………………………………………………………………………………………..

2- استثنای اصل قابلیت استرداد……………………………………………………………………………………………………

گفتار دوم: طرفین دعوای استرداد در فرض ماده 532 قانون تجارت…………………………………………………

گفتار سوم: مبنای حقوقی حق استرداد در ماده 532 قانون تجارت …………………………………………………….

1-  بررسی انطباق ماده 532 قانون تجارت بر حق حبس………………………………………………………………….

2- بررسی انطباق ماده532 قانون تجارت بر خیار تفلیس………………………………………………………………….

مبحث دوم:  بررسی امتناع از تسلیم مبیع قبل از ارسال آن………………………………………………………………

گفتار اول: ماهیت رابطه ی حقوقی و مال  موضوع ماده 533 قانون تجارت………………………………………..

گفتار دوم:  شرایط اعمال  حق موضوع ماده 533…………………………………………………………………………..

گفتار سوم: بررسی حقوقی شرط حفظ مالکیت……………………………………………………………………………..

1- بررسی حقوقی شرط حفظ مالکیت در کشور های اروپایی………………………………………………………….

2- بررسی حقوقی شرط حفظ مالکیت در ایران……………………………………………………………………………..

1-2- فایده شرط حفظ مالکیت در حقوق ایران ……………………………………………………………………………..

2-2- بررسی حقوق شرط حفظ مالکیت در حقوق ایران …………………………………………………………………

گفتار چهارم: مبنای حقوقی حق امتناع از تسلیم مبیع در فرض ماده 533 قانون تجارت…………………………

1-  بررسی انطباق ماده 533 قانون تجارت بر خیار تفلیس………………………………………………………………..

2- بررسی انطباق ماده 533 قانون تجارت بر حق حبس ………………………………………………………………….

3- ثمره ی بحث ………………………………………………………………………………………………………..

فصل چهارم: انواع ادعاهای اشخاص ثالث نسبت به اسناد و دعاوی استرداد مرتبط……..

مبحث اول : فرض موجود بودن عین اسناد نزد تاجر ورشکسته…………………………………………………………

مبحث دوم : فرض عدم وجود عین اسناد ، نزد تاجر ورشکسته ………………………………………………………..

مبحث سوم : شرایط پذیرش دعوای استرداد اسناد تجاری امانی ………………………………………………………..

مبحث چهارم : شقوق مختلفه استرداد  اسناد تجاری امانی…………………………………………………………………

مبحث پنجم: مبنای حقوقی حق استرداد  اسناد و اموال امانی در نزد ورشکسته…………………………………….

بخش سوم: طریق طرح دعوای استرداد ………………………………………………..

منابع ومأخذ……………………………………………………………………………………………………

پیوست ها………………………………………………………………………………………………………………..

پیوست1- رای اصراری شماره 3576-26/12/1342 هیأت عمومی دیوانعالی کشور……………………………………..

پیوست2- نظریه مشورتی شماره 1281-21/12/1342 اداره حقوقی وزارت دادگستری………………………………..

پیوست3- رای وحدت رویه شماره 290-17/9/1350 هیأت عمومی دیوانعالی کشور………………………………..

انواع ادعاهای اشخاص ثالث نسبت به اموال و دعاوی استرداد مرتبط با آن

ماده 529 ق.ت مقرر می­دارد : “مال­التجاره هایی که نزد تاجر ورشکسته امانت بوده یا مشارالیه داده شده است که به حساب صاحب مال­التجاره به فروش برساند مادام که عین آنها کلاً یا جزئاً نزد تاجر ورشکسته موجود یا نزد شخص دیگری از طرف تاجر مزبور امانت یا برای فروش گذارده شده و موجود باشد قابل استرداد است”.

این ماده متشکل از دو بخش است. بخش اول ماده موردی را بیان می­کند که تاجر در مقام امین است و بخش دوم موردی را بیان می­کند که تاجر در مقام حق­العمل­کار است، لذا این دو بخش در دو گفتار مجزا مورد بررسی قرار می­گیرد.

تاجر در مقام امین – ادعاهای اشخاص ثالث

مطابق بخش اول ماده 529 ق.ت اگر شخصی قبل از ورشکستگی تاجر، مالی به امانت نزد او داشته باشد، با وقوع ورشکستگی به شرط موجود بودن آن، قابل استرداد خواهد بود.

این مقرره نیز بر طبق قاعده مندرج در بند اخیر ماده 531 که مقرر می­دارد “… به طور کلی عین هر مال متعلق به دیگری که در نزد تاجر ورشکسته موجود باشد قابل استرداد است”. قابل توجیه می­باشد در ارتباط با ماده 529 دو سوال عمده مطرح می­شود و آن این است که آیا ماهیت مال موضوع امانت، منحصر در «مال التجاره» است همانطور که در ماده تصریح شده است، یا این عنوان وارد مورد اغلب است و سایر اموال را نیز شامل می­شود؟

سوال دیگر آنکه، ماهیت رابطه حقوقی که به نحوی موجد اثر امانت است آیا منحصر در «عقد ودیعه» است یا سایر روابط حقوقی که به نحوی موجد اثر امانت مانند اجاره، عاریه و … است نیز مشمول این ماده است؟ و اینکه شرایط پذیرش دعوای استرداد مال امانی چیست؟

لذا این سه مسئله به تفکیک در سه قسمت مجزا مورد بحث و تحلیل قرار می­گیرد.

تاجر در مقام حق­العمل­کار – ادعاهای اشخاص ثالث

ماده 529 علاوه بر فروضی که مال­التجاره­هایی در نزد تاجر ورشکسته امانت بوده فرض دیگری را مطرح ساخته که به موجب آن مال­التجاره قبل از ورشکستگی تاجر به مشارالیه داده شده که به حساب صاحب آن به فروش برساند .

این ماده بیانگر فرضی است که تاجر به عنوان حق­العمل­کار کار می­نماید.

مقررات راجع به حق­العمل­کاری (کمیسیون) در باب هفتم قانون تجارت طی مواد 357 الی 376 تبیین شده است. ماده­ی 357 در تعریف حق­العمل­کار مقرر می­دارد: “حق­العمل­کار کسی است که به اسم خود ولی به حساب دیگری (آمر) معاملاتی کرده و در مقابل حق­العملی دریافت می­دارد”. بنابراین طبق تعریف ماده­ی مذکور، حق­العمل کار واسطه­ی انجام دادن معامله است.[1]

با توجه به اینکه طبق فرض ماده 529 ق.ت، تاجر به حساب صاحب مال و بنام خود عمل می­کند لذا تاجر در این فرض در مقام حق­العمل­کار کار می­کند. ولی از آنجا که این فرض مربوط به بحث حق­العمل­کاری می­باشد و فروض و بحث­های مختلفی را می­طلبد که به آن ویژگی خاص بخشیده، در مبحث جداگانه مورد بحث واقع شده و فروض مختلفه و شعبات آن که در مواد 530[2]و 531[3] مطرح شده، مورد تجزیه و تحلیل قرار می­گیرد.

در این مباحث آن قسمت از بحث­هایی که در مطالب گذشته صورت گرفته تا جایی که با طبیعت موضوع این بحث سازگار باشد حاکم می­باشد لذا از تکرار آنها خودداری می­شود. به عنوان مثال شرایط پذیرش دعوای استرداد مال مورد مطالبه تا حدودی همان شرایط پذیرش دعوای استرداد اموال امانی است منتها بنا به طبیعت خاص این موضوع افزودن شرایط دیگری ضروریست که در ادامه­ی مباحث به آنها پرداخته خواهد شد.

در این مبحث، بحث  «تاجر در مقام حق­العمل­کار» در دو قسمت مجزا تحت عنوان حق­العمل­کار در مقام فروشنده (موضوع مواد 529 و 531) و حق­العمل­کار در مقام خریدار (موضوع ماده 530) بررسی می­گردد.

ادعاهای اشخاص ثالث

جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حقوق کلیک کنید.

نمونه ای از منابع و مأخذ ادعاهای اشخاص ثالث

الف: کتب

• 1- اسکینی، ربیعا، (1385)، حقوق تجارت: کلیات، معاملات تجاری، تجار و سازماندهی فعالیت تجاری، چاپ هفتم، انتشارات سمت، تهران.
• 2- اسکینی، ربیعا، (1385)، حقوق تجارت (برات سفته، قبض انبار، انبار در وجه حامل و چک) ،چاپ دهم، انتشارات سمت، تهران.
• 3- اسکینی ربیعا، (1388)، حقوق تجارت – ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته، چاپ دوازدهم، تهران، انشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ( سمت).
• 4- افتخاری، جواد، (1379)، حقوق تجارت 4 ورشکستگی و تصفیه امور ورشکستگی،چاپ اول، تهران، انتشارات ققنوس.
• 5-  امامی، سید حسن ، (1385)، حقوق مدنی، جلد اول، چاپ بیست وششم، تهران، انتشارات اسلامیه.
• 6- بازگیر، یدالله، (1377)، آرای دیوان عالی کشور در امور حقوقی، جلد سوم، چاپ اول، تهران، انتشارات ققنوس.
• 7-  دمیرچلی، محمد– حاتمی- قرائی، (1390)، قانون تجارت در نظم حقوق کنونی، چاپ پانزدهم، دادستان.
• 8- ستوده تهرانی، حسن، (1387)، حقوق تجارت، جلد چهارم، چاپ هشتم، تهران، نشر دادگستر.
• 9- شمس، عبدالله، 1387()، آئین دادرسی مدنی (دوره ی پیشرفته)، جلد دوم، چاپ هفدهم، انتشارات دراک، تهران.
• 10- شهیدی، مهدی، (1385) ، حقوق مدنی: عقود معین1، چاپ ششم، تهران، انتشارات مجد.
• 11-…
• 12-…

ادعاهای اشخاص ثالث